Allergie: info & advies

Allergie in het kort

Een allergie is een abnormale afweerreactie van het lichaam op bepaalde stoffen of omgevingsfactoren die op zichzelf onschadelijk zijn. Stoffen die zo een overreactie van het lichaam veroorzaken worden allergenen genoemd.

Voorbeelden van allergenen zijn:

• Pollen: stuifmeel en sporen van schimmels
  
• Huidschilfers van honden, katten, paarden,...
  
• Uitwerpselen van huisstofmijten
  
• Bepaalde voedingsstoffen (zoals melk, eieren, pinda, fruit, rauwe groenten, granen, vis, schaal- en schelpdieren,...)
• Het gif van insecten (o.a. bijen en wespen)
• Bepaalde geneesmiddelen (o.a. antibiotica, pijnstillers, ontstekingsremmers,...)
  
• Contact met latex (in bepaalde handschoenen, elastische kledij (ook zwemkledij!), laarzen, sneakers, ballonnen, ballen, sportmatten, condoom en pessarium, fopspeen en zuigspeen op de drinkfles van de baby,....)
  
• Cosmetica (bewaarmiddelen, parfum,...), wasverzachter,...
  
• Werk gerelateerd: bv. bij poetsen, schilderen, garagisten,...
  
• ...
  

Ongeveer 20 tot 30 % van de bevolking heeft een allergie en zal reageren op deze stoffen. De voornaamste klachten van deze reacties bevinden zich ter hoogte van neus, ogen, oren, longen, huid en maagdarmstelsel. 

De klachten kunnen gaan van mild (bv. jeuk) tot levensbedreigend (anafylactische shock).

Voorbeelden van allergische reacties zijn:

• Neusloop, neusverstopping, niezen
  
• Jeukende, tranende, rode, branderige ogen
  
• Jeukende keel, hoesten, piepende ademhaling, benauwdheid, kortademigheid
  
• Netelroos (urticaria)
  
• Eczeem
  

Een allergie wordt door een huisarts of specialist (allergoloog) vastgesteld aan de hand van het klachtenpatroon en een bloedtest (RAST), huidpriktest of een provocatietest (bv. ter hoogte van de neus of tijdens een ziekenhuisopname met de bepaalde voeding of geneesmiddelen). Het is belangrijk om zo snel mogelijk een juiste diagnose te kunnen stellen naar preventie en behandeling toe.

Specifiek bij kinderen

In Europa krijgt ongeveer 1 kind op de 4 te maken met een allergie. Hierdoor krijgen ze huidklachten, maagdarmproblemen of geïrriteerde luchtwegen. Als ouder of begeleider kan men letten op ziektebeelden als eczeem, gewichtsverlies met diarree, voortdurende verkoudheden, langdurig hoesten of piepende ademhaling. Contacteer bij twijfel een kinder- of huisarts. Deze kan een bloedtest uitvoeren of doorverwijzen naar de juiste specialist.

Leuk weetje: Duimzuigen of nagelbijten bij kinderen verlaagt de kans om op latere leeftijd een allergie te ontwikkelen, dit door blootstelling aan microben (Onderzoek aan de Nieuw-Zeelandse Otago University). Dit pleit opnieuw tegen overdreven hygiëne, maar het wil niet zeggen dat men van alle kinderen duimzuigers moet maken, het blijft niet goed voor de ontwikkeling van gehemelte en tanden. Bovendien spelen veel meer factoren mee bij de ontwikkeling van een allergie, zoals onze genen.

Preventie en behandeling

Preventie is het zoveel mogelijk vermijden van het contact met de allergenen. Dit kan door de stoffen te mijden of door jezelf te beschermen als een contact toch zou voorvallen. Hierbij horen ook een aantal hygiënemaatregelen en eerste hulp maatregelen:

• Spoelen van de ogen (fysiologisch water) en neus (bv. Allerpril neusspoeling)
  
• Barièrre laagje aan de neus met vette zalf zodat allergenen hier in kleven
  
• Afkoeling helpt tegen jeuk, hiervoor kan men ijs, koud water of thermaal water in spuitbus van bv. Uriage, La Roche Posay, Vichy,...
  
• ...
  

Met behandelen bedoel ik het optimaliseren van levenskwaliteit ondanks het (continue) contact met de allergenen. 

De allergie kan behandeld worden met: 

• voedingssupplementen (bv. Allerpril, Pollinosan,...)
  
• medicatie:

De keuze is persoonlijk en afhankelijk van de ernst van de allergie en het al dan niet optreden van (vervelende) nevenwerkingen. De behandeling moet namelijk continu gebeuren, op het juiste moment en met de juiste medicatie, om allergische reactie te voorkomen.

Indien de allergie onvoldoende onder controle is of men te laat start met de medicatie, moet er bijkomend een symptomatische behandeling opgestart worden om het comfort van de patiënt te herstellen en de allergische reactie te verminderen. Dit vraagt echter ook de nodige tijd en geduld.

Bij pollenallergie houdt men best zoveel mogelijk de ramen gesloten om pollen buiten te houden. Bescherm ogen met een (zonne-)bril. Een vaseline-laagje aan het uiteinde van de neus voorkomt dat een deel van de pollen wordt ingeademd. Hou pollen uit de slaapkamer door onder andere te douchen voor het slapen gaan en door niet om te kleden in de slaapkamer zelf. Hou rekening met de pollenkalender en het weerbericht (meer last bij droger weer, want pollen worden door regen uit de lucht gespoeld) om preventieve medicatie tijdig op te starten.

Bij een allergie aan een (huis-) dier, vermijd men zoveel mogelijk het dier in kwestie. Wanneer men plots allergisch blijkt te zijn aan een huisdier zijn er 2 opties. Ofwel doet men het dier, men moet hierbij rekening houden dat ondanks intensief poetsen, huidschilfers van bv. een kat tot 5 jaar in huis kunnen aanwezig blijven. De andere optie is het dier houden en voor een optimale controle van de allergie via een medicamenteuze aanpak kiezen. Wat niet werkt, is het dier de toegang tot het huis beperken tot bv. de garage of berging, aangezien huidschilfers zo fijn zijn dat ze toch door de rest van het huis verspreid worden.

Bij huisstofmijtallergie is preventie zeer moeilijk. Men moet zoveel mogelijk alles stofvrij maken: speciale matras en hoofdkussen, synthetische gordijnen, muren moeten afwasbaar zijn, geen matten, geen boeken, geen knuffels, poetsen met water en niet vegen of stofzuigen,... Hier geldt echter ook de regel, hoe droger de lucht, hoe beter voor de patiënt. Dit vergt echter heel veel inspanning en brengt ook de nodige kosten met zich mee. Toch blijven er steeds huisstofmijten aanwezig die een allergische reactie veroorzaken. Het optimaliseren van de medicamenteuze behandeling is ook hier het belangrijkste.

Het volledig vermijden van de allergenen is heel belangrijk bij allergie aan voedsel, medicatie, gif van insecten,... Bij een toevallig contact moet hier snel ingegrepen worden door gebruik van bv. een Epipen (enkel op voorschrift!) of door zo snel mogelijk hulp in te roepen van een (huis-) arts of een ambulant team van een ziekenhuis. Indien men dit wenst, kan men een immunotherapie (de zogenaamde desensibilisatie of hyposensibilisatie) volgen, maar enkel onder controle van een arts en in een gespecialiseerde omgeving. Immunotherapie is namelijk gevaarlijk en van lange duur (9maanden tot 3jaren), maar is heel effectief. Jammer genoeg is het effect niet blijvend en moet deze therapie steeds herhaald worden.

Bij een contactallergie is ook hier het vermijden van contact met het allergeen (latex, bewaarmiddel, parfum,...) de eerste vereiste. Wanneer een contact niet volledig uit te sluiten is, bv. in de werkomgeving, kan men best de huid afschermen door een barrièrecrème te gebruiken. Dit bestaat reeds in de meeste dermatologische merken in de apotheek (bv. bariederm cica van Uriage of cicaplast barrièrecrème van La Roche Posay).

Zit u nog met een vraag of mist u hier nog iets, laat het mij zeker weten!

Groetjes en tot volgende maand!

Nathalie (Apotheek Teirlinck)

Bron: UZGent, UZLeuven, UZA